Hemanta's Classroom

ব্ৰহ্মৰ জাগতিক আৰু অতিজাগতিক আদৰ্শ (Cosmic and Acosmic Ideal of Brahman) উপনিষদত ব্ৰহ্মই পৰমসত্তা৷ জগতৰ সমস্ত বিষয় , জৈৱিক আৰু অজৈৱিক , ভৌতিক আৰু অভৌতিক , জড় আৰু চেতন সমস্ত বিষয়ৰ অন্তৰালত থকা মূল সত্তাটোৱে হৈছে ব্ৰহ্ম৷ ইন্দ্ৰিয়গ্ৰাহ্য জগত আৰু অতীন্দ্ৰিয় জগত সকলোতে পৰমব্ৰহ্ম বিদ্যমান৷ এই ফালৰ পৰা বিচাৰ কৰি উপনিষদত ব্ৰহ্মৰ যথাৰ্থ স্বৰূপ নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে৷ উপনিষদৰ ব্ৰহ্মতত্ত্ব ভালদৰে অনুধাৱন কৰিলে আমি ইয়াৰ দুই ধৰণৰ আদৰ্শ পাওঁ – জাগতিক [Cosmic] আৰু অতিজাগতিক [Acosmic] ৷ প্ৰথম আদৰ্শত বিশ্বজগতৰ সকলো বিষয়কে সামৰি লৈ ব্ৰহ্মৰ স্বৰূপ ব্যাখ্যা কৰা হৈছে আৰু দ্বিতীয় আদৰ্শত জগতৰ অতীত অতীন্দ্ৰিয় কথাবোৰৰ আধাৰত ব্ৰহ্মৰ স্বৰূপ ব্যাখ্যা কৰা হৈছে৷ উপনিষদত ব্ৰহ্মৰ স্বৰূপ উপলব্ধি কৰা হৈছিল জাগতিকভাৱে আৰু ইয়াৰ সমাধান লাভ কৰা হৈছিল অতিজাগতিকভাৱে৷ জগতৰ মূল তত্ত্ব সম্পৰ্কীয় সমস্ত প্ৰশ্নৰ উত্তৰত পৰমসত্তাৰ [Absolute] ধাৰণা ব্যক্ত কৰা হৈছে আৰু পৰমসত্তা হৈছে ব্ৰহ্ম৷ উপনিষদ মতে , জগত অসীম সত্তা...

পুনৰ্জন্ম বা সংসাৰ (Rebirth or Samsara) ‘ সংসাৰ ’ এটি সংস্কৃত বা পালি শব্দ যাৰ অৰ্থ হ ’ ল ‘ বিশ্ব ’ ৷ এইটো পুনৰ্জন্মৰ এটি ধাৰণা৷ সমস্ত জীৱন , বস্তু আৰু অস্তিত্বৰ চক্ৰই সংসাৰ৷ বেছিভাগ ভাৰতীয় দৰ্শন আৰু ধৰ্মৰ এইটো এটা মৌলিক বিশ্বাস যে সংসাৰ হ ’ ল মৃত্যু আৰু পুনৰ্জন্মৰ চক্ৰ৷ সংসাৰক বহুতো সময়ত ‘ কৰ্মচক্ৰ ’, ‘ জন্মচক্ৰ ’, ‘ ভৱচক্ৰ ’, ‘ লক্ষ্যহীন প্ৰৱাহ ’ বা ‘ জাগতিক অস্তিত্বৰ চক্ৰ ’ বুলিও কোৱা হয়৷ এই সংসাৰ ধাৰণাটো ভাৰতীয় দৰ্শনৰ কৰ্মতত্ত্বৰ লগত জড়িত৷ সংসাৰৰ ধাৰণাটো বৈদিক - পৰৱৰ্তী সাহিত্যত পোৱা যায় , কিন্তু বেদত বিশেষ আলোচনা হোৱা নাই৷ কিন্তু উপনিষদত সংসাৰৰ ধাৰণাক উন্নত আকাৰত প্ৰকাশ কৰা হয়৷ সংসাৰত আৱদ্ধই বন্ধন আৰু ইয়াৰ পৰা মুক্তি প্ৰাপ্তিয়ে হ ’ ল মোক্ষ , নিৰ্বাণ বা কৈৱল্য৷ উপনিষদৰ পৰাই ভাৰতীয় দৰ্শনত সংসাৰ বা পুনৰ্জন্মৰ প্ৰতি বিশ্বাস প্ৰচলিত হয়৷ উপনিষদত কৰ্ম আৰু পুনৰ্জন্মৰ মাজত এক ঘনিষ্ঠ সম্পৰ্ক আছে৷ উপনিষদ অনুসাৰে মৃত্যুৰ পিছত মানৱ শৰীৰ বিভিন্ন ভাগত সিচৰিত হয় , কেৱল কৰ্...

কৰ্মবাদ আৰু সংসাৰ (Karma and Samsara) ভাৰতীয় দৰ্শনত কৰ্মবাদৰ ধাৰণা এটা অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ ধাৰণা৷ ইয়াৰ মূল তাৎপৰ্য হ ’ ল ব্যক্তিয়ে তেওঁৰ সম্পাদিত কৰ্মৰ ফল অৱশ্যই ভোগিব লাগিব৷ যেনে কৰ্ম , তেনে ফল৷ এই ফল পাপ কৰ্ম বা অসৎ কৰ্মৰ বাবে অশুভ , দুখ , যন্ত্ৰণাৰ ৰূপত দেখা দিয়ে আৰু পুণ্য কৰ্ম বা সৎ কৰ্মৰ ফল শুভ আৰু আনন্দৰ ৰূপত উপস্থিত হয়৷ মানুহে ইয়াৰ পৰা কেতিয়াও পৰিত্ৰাণ নাপায়৷ উপনিষদত এই কৰ্মবাদৰ নিয়মক জাগতিক আৰু নৈতিক নিয়ম ‘ ঋত ’ বুলি কোৱা হৈছে৷ ঋকবেদ অনুসৰি ঋত হ ’ ল জাগতিক আৰু নৈতিক নিয়ম৷ এই নিয়মৰ দ্বাৰা মানুহৰ নৈতিক জগত আৰু সমগ্ৰ বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড পৰিচালিত হৈছে৷ উপনিষদ - দৰ্শনত কৰ্মবাদী তত্ত্ব বহুলভাৱে প্ৰতিষ্ঠিত হৈছে৷ বৃহদাৰণ্যকোপনিষদত কৰ্মবাদ স্বীকাৰ কৰি কোৱা হৈছে যে , ‘ পুৰুষ হ ’ ল কৰ্মময় , পুৰুষৰ কামনা অনুসৰি তেওঁৰ ইচ্চা জাগ্ৰত হয় আৰু ইচ্চানুসৰি তেওঁ কৰ্ম কৰে৷ ’ শ্বেতাশ্বতৰ উপনিষদ অনুসাৰে ঈশ্বৰ হ ’ ল ‘ কৰ্মাধ্যক্ষ ’ ৷ ঈশ্বৰ নিয়মো হয় আৰু প্ৰেমীও হয়৷ তেওঁৰ ...