নীতিবিজ্ঞানৰ স্বৰূপ বা প্ৰকৃতি আৰু পৰিসৰ বা আলোচ্য বিষয়বস্তু (Nature and Scope of Ethics)

১৷ নীতিবিজ্ঞানৰ স্বৰূপ বা প্ৰকৃতি আলোচনা কৰা৷ Ans: নীতিবিজ্ঞানৰ স্বৰূপ বা প্ৰকৃতি তলত দিয়া ধৰণে আলোচনা কৰিব পাৰি– 

 (i) নীতিবিজ্ঞানত মানুহৰ আচৰণৰ ভাল-বেয়া, ন্যায়-অন্যায়, উচিত-অনুচিত ইত্যাদি বিচাৰ কৰা হয়৷ গতিকে নীতিবিজ্ঞান মানুহৰ আচৰণ সম্পৰ্কীয় এক আদৰ্শনিষ্ঠ শাস্ত্ৰ৷ 

 (iii) নীতিবিজ্ঞানে মানুহৰ ঐচ্ছিক ক্ৰিয়াক আলোচনা কৰে৷ যি কৰ্ম বা ক্ৰিয়া মানুহে নিজ ইচ্চাৰে সম্পাদন কৰে, নীতিবিজ্ঞানে কেৱল তাৰহে আলোচনা কৰে৷  

(iii) নীতিবিজ্ঞান এক আদৰ্শনিষ্ঠ বিজ্ঞান৷ নীতিবিজ্ঞানত মানুহৰ আচৰণ ভাল নে বেয়া, উচিত নে অনুচিত ইত্যাদিৰ মূল্যাংকন কৰা হয় অৰ্থাৎ আদৰ্শনিষ্ঠ আলোচনা কৰা হয়৷ 

 (iv) নীতিবিজ্ঞান বিজ্ঞান আৰু কলা উভয়ে৷ বিজ্ঞান হিচাপে নীতি বিজ্ঞানৰ এক নিৰ্দিষ্ট আলোচ্য বিষয়বস্তু আছে আৰু সেইটো হৈছে মানুহৰ আচৰণ৷ কলা হিচাপে নীতি বিজ্ঞানে নৈতিক আচৰণৰ নিয়মাৱলীক মানুহৰ ব্যৱহাৰিক জীৱনত প্ৰয়োগ কৰাৰ ৰীতি-নীতিৰ শিক্ষা দিয়ে৷ 

 (v) নীতিবিজ্ঞান তাত্ত্বিক আৰু ব্যৱহাৰিক উভয়েই৷ নীতিবিজ্ঞানৰ তত্ত্বগত জ্ঞান মানুহৰ ব্যৱহাৰিক জীৱনত প্ৰয়োগ কৰা হয়৷ ব্যৱহাৰিক নীতিবিজ্ঞান ইয়াৰ উৎকৃষ্ট উদাহৰণ৷ 

 ২৷ নীতিবিজ্ঞানৰ পৰিসৰ বা আলোচ্য বিষয়বস্তু উল্লেখ কৰা৷ 

 Ans: নীতিবিজ্ঞানৰ পৰিসৰ বা আলোচ্য বিষয়বস্তু তলত দিয়া ধৰণে তুলি ধৰিব পাৰি– 

(i) নীতিবিজ্ঞানৰ মূল আলোচ্য বিষয় হ’ল মানুহৰ ঐচ্ছিক ক্ৰিয়া৷ ঐচ্ছিক ক্ৰিয়াৰ স্বৰূপ, অনৈচ্ছিক ক্ৰিয়াৰ লগত ইয়াৰ পাৰ্থক্য, নৈতিক আৰু অনৈতিক কৰ্ম ইত্যাদি নীতিবিজ্ঞানৰ আলোচ্য বিষয়৷ 

 (iii) নীতিবিজ্ঞানত নৈতিক বিচাৰ সম্পৰ্কেও আলোচনা কৰা হয়৷ নৈতিক বিচাৰৰ স্বৰূপ, বিষয়বস্তু, বৃত্তি, কৰ্তা ইত্যাদি নীতিবিদ্যাৰ পৰিসৰভূক্ত৷ 

 (iii) নীতিবিজ্ঞানৰ কিছুমান স্বীকাৰ্য সত্য আছে, যিবিলাক বিনা প্ৰমাণে মানি লোৱা হয়৷ ব্যক্তিত্ব, বিচাৰবুদ্ধি আৰু ইচ্চাৰ স্বাধীনতা নীতিবিদ্যাৰ মূল স্বীকাৰ্য সত্য৷ আনহাতে, আত্মাৰ অমৰত্ব আৰু ঈশ্বৰৰ অস্তিত্ব কাণ্ট স্বীকৃত দুটা গৌণ স্বীকাৰ্য সত্য৷ 

 (iv) নীতিবিজ্ঞানে নৈতিক প্ৰত্যয় বা ধাৰণা যেনে– ভাল-বেয়া, উচিত-অনুচিত, ন্যায়-অন্যায়, কৰ্তব্য ইত্যাদি ধাৰণাবোৰৰ অৰ্থ আৰু স্বৰূপ সম্পৰ্কে আলোচনা কৰে৷ 

 (v) নীতিবিজ্ঞানে মানুহৰ আচৰণৰ লগত যুক্ত অন্যান্য বিজ্ঞান, যেনে– মনোবিজ্ঞান, সমাজ বিজ্ঞান, ৰাজনীতি বিজ্ঞান, ধৰ্মশাস্ত্ৰ ইত্যাদিৰ বিষয়বস্তু সম্পৰ্কে আলোচনা কৰে৷ 

ইয়াৰ উপৰিও, নীতিবিজ্ঞানে নৈতিক আৰ্দশ, নৈতিক ভবাৱেক, বিবেক, নৈতিক চেতনা, অধিকাৰ আৰু কৰ্তব্য, সমাজ, ব্যক্তি, শাস্তি আদিৰ বিষয়ো আলোচনা কৰে৷

আকৌ পঢ়ক :নীতিবিজ্ঞানৰ সংজ্ঞা আৰু অৰ্থ